Adenotomia - usunięcie migdałka gardłowego (trzeciego)
- Czym są migdałki, czym jest migdałek gardłowy (trzeci)?
- Dlaczego dochodzi do powiększenia migdałka?
- Jakie są wskazania do adenotomii?
- Jakie mogą być powikłania zabiegu?
Czym jest migdałek gardłowy?
Wprowadzenie
Adenotomia to jeden z najczęstszych drobnych zabiegów chirurgicznych wykonywanych u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Polega na usunięciu nadmiaru tkanki migdałka gardłowego. Zabieg może być wskazany gdy powiększony migdałek powoduje trudności w oddychaniu, zaburzenia snu, nawracające infekcje lub inne problemy zdrowotne.
Czym jest migdałek gardłowy?
W skład naszego układu odpornościowego wchodzą tak zwane narządy limfatyczne. Są to takie skupiska tkanki, w której komórki odpornościowe powstają, szkolą się lub gotowe oczekują na “wrogów” (np. na wirusy i bakterie). Przykładami takich narządów są grasica, węzły chłonne, czy właśnie migdałki.
W obrębie nosa i gardła migdałki stanowią “garnizony obronne” ułożone w kształt pierścienia okalającego wejście do dalszych części dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Najłatwiejsze do zlokalizowania są parzyste migdałki podniebienne, które zwykle widoczne są gdy szeroko otworzymy usta. W przeciwieństwie do migdałków podniebiennych migdałek gardłowy (nazywany również “trzecim”) nie jest normalnie widoczny, ponieważ znajduje się “z tyłu nosa” i “ukrywa” się za podniebieniem miękkim.
Jakie są przyczyny i objawy przerośniętego migdałka gardłowego?
Dlaczego migdałek gardłowy się powiększa?
Jak wspomnieliśmy już wcześniej, migdałki stanowią jedną z pierwszych linii obrony przed infekcjami i w pierwszych latach życia ich powiększenie jest normalne gdy organizm dopiero nabiera odporności. Migdałek gardłowy osiąga zwykle największe rozmiary między 3, a 7 rokiem życia. Dzieje się to więc w okresie pierwszych licznych kontaktów z grupą rówieśniczą, czemu towarzyszą częste infekcje wirusowe i bakteryjne.
Niestety u pewnego odsetka dzieci migdałek osiąga patologicznie duże rozmiary powodując dokuczliwe objawy. Przyczyna takiego stanu jest wieloczynnikowa, rolę na przykład odgrywają predyspozycje genetyczne oraz duża liczba infekcji.
Jakie objawy może powodować przerost migdałka gardłowego?
Objawy związane z powiększeniem migdałka gardłowego spowodowane są w szczególności upośledzeniem drożności nosa zarówno w ciągu dnia jak i w nocy. Takie dziecko mogą cechować:
- Stale rozchylone usta – z powodu oddychania przez usta
- Zmieniony głos (nosowy)
- Chrapanie, nieregularny oddech podczas snu, obniżenie jakości snu i regeneracji
- Przewlekły katar i częste infekcje górnych dróg oddechowych
- Trudności w spożywaniu pokarmów i przez to obniżenie apetytu.
Dodatkowo przewlekłe powiększenie migdałka gardłowego może powodować szereg innych następstw:
- Groźnym następstwem powiększenia migdałka gardłowego może być obturacyjny bezdech podczas snu. Jest to sytuacja gdy organizm musi wkładać większy wysiłek w samo oddychanie, oddech staje się nieregularny, nawet z okresami bez oddechu. Jakość snu spada, możliwe jest niedotlenienie organizmu skutkujące zaburzeniami rozwoju intelektualnego i fizycznego (np. niedobór wzrostu)
- Zapalenia ucha środkowego – spowodowane jest to faktem, że powiększony migdałek gardłowy może zatykać ujścia trąbek słuchowych (czyli kanałów łączących ucho środkowe z gardłem). Mogą pojawić się zaburzenia słuchu. – więcej na temat zapalenia ucha środkowego dowiesz się w tym artykule.
- Ograniczenie drożności nosa i długotrwałe oddychanie przez usta może wpływać niekorzystnie na rozwój kości twarzy (charakterystyczna twarz adenoidalna).
Jak leczy się przerośnięcie migdałka gardłowego?
Co robić w przypadku pojawienia się objawów?
Najlepiej udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który jeśli stwierdzi taką potrzebę pokieruje dalej dziecko do laryngologa.
Diagnozę stawia się na podstawie typowych objawów i uwidocznienia przerośniętego migdałka gardłowego. Lekarz w tym celu obejrzy nos i gardło, może chcieć zajrzeć tam lusterkiem lub za pomocą specjalnego przyrządu zwanego endoskopem lub fiberoskopem – jest to specjalna kamera wprowadzana do nosogardła. Rzadko konieczne mogą być badania obrazowe jak na przykład tomografia
Jakie są metody leczenia?
Stosuje się leczenie zachowawcze (sterydy donosowe, antybiotyki) a w przypadku jego niepowodzenia lekarz może pokierować na zabieg usunięcia trzeciego migdałka (adenotomia, adenoidektomia)
Wskazania do adenotomii
Najważniejszymi wskazaniami do wykonania zabiegu jest występowanie nasilonych objawów przy niepowodzeniu leczenia zachowawczego:
- Występowanie bezdechów nocnych
- Całkowita niedrożność nosa z ciągłym oddychaniem przez usta.
- Częste infekcje dróg oddechowych i ucha środkowego
- Wady zgryzu spowodowane przerostem migdałka
Możliwe powikłania zabiegu
Każda procedura medyczna obarczona jest ryzykiem powikłań. Zarówno związanych ze znieczuleniem jak i z samym zabiegiem. Poważne powikłania po zabiegu adenotomii są rzadkie. Do możliwych powikłań należy przedłużające się krwawienie po zabiegu.
Zapisz się do naszego newslettera i otrzymuj materiały edukacyjne, informacje o nowych artykułach, kursach i zniżkach.
Ucz się zdrowia z darmowymi kursami!
Poznaj niezbędną wiedzę, która da Ci poczucie kompetencji i oszczędzi samodzielnego poszukiwania odpowiedzi.
- Jak działa tarczyca i co oznaczają badania TSH, fT3, fT4 i USG? Czym jest niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto? Leki i diety: bezlaktozowa, bezglutenowa, przeciwzapalna, goitrogeny, suplementy.
- Dlaczego wykonuje się badania krwi, moczu i badania obrazowe? Jak się do nich przygotować i jak przebiegają? Co oznaczają wyniki badań i ich zaburzenia?
- Jak leczyć katar, kaszel i ból gardła i biegunkę u dziecka? Kiedy zgłosić się do lekarza?
- Czym są i jak krok po kroku przebiegają: narkoza, znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe? Co dzieje się podczas operacji?
- Czym jest i jak objawia się nadciśnienie? Jak mu zapobiegać? Jak mierzyć ciśnienie? Jak leczyć nadciśnienie - rola leków oraz zmiany stylu życia (w tym diety).
- Jak skutecznie leczyć katar, ból gardła, gorączkę i zatoki? Jakich preparatów nie warto kupować? Czym różnią się od siebie infekcje? Kiedy i na co warto się szczepić?