Katar u niemowląt – przyczyny, objawy, leczenie
- Skąd bierze się katar u niemowląt i małych dzieci?
- Jak sobie z nim radzić?
- Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Moje niemowlę ma katar – CO ROBIĆ?
Kliknij na kafelek by poznać odpowiedź!
KIEDY UDAĆ SIĘ DO LEKARZA?
Katar u niemowląt i małych dzieci jest zazwyczaj łagodnym objawem przeziębieniowym wymagającym głównie troskliwej opieki i oczyszczania nosa. Są jednak sytuacje, w których dziecko wymaga pilnej kontroli lekarskiej:
- Gdy dziecko ma mniej niż 3 miesiące i pojawi się u niego gorączka (temperatura powyżej 38 °C).
- Mimo oczyszczenia nosa dziecko oddycha szybciej niż zwykle lub ma długie przerwy w oddychaniu (bezdechy), wkłada duży wysiłek w oddychanie i/lub intensywnie kaszle.
- Skóra dziecka ma inny niż zwykle kolor (blady lub siny); jest apatyczne, nie chce pić, mało siusia.
- Dziecko ogólnie wygląda źle lub występują inne objawy, które Cię zaniepokoiły.
A.
Z opisu wynika, że to niemowlę ma prawdopodobnie katar wynikający z łagodnej infekcji wirusowej (przeziębienia). Jeśli dziecko jest w dobrym stanie i nie występują niepokojące objawy (opisane w czerwonej ramce), to nie wymaga pilnej oceny lekarskiej.
– Najlepsze do oddychania jest chłodne, nawilżone powietrze. – Należy dbać o dobre nawodnienie dziecka. – W przypadku gęstej wydzieliny w nosie można użyć preparatów soli fizjologicznej, wody morskiej. – Zaleca się odsysanie wydzieliny za pomocą gruszki lub specjalnego aspiratora. – W aptekach są dostępne preparaty od 3. miesiąca życia obkurczające błonę śluzową nosa – nie stosuj ich dłużej niż 7 dni!
B.
Jest to dziecko, które wymaga pilnej oceny medycznej. Występuje tutaj kilka niepokojących objawów, na czele z gorączką, która u dziecka poniżej 3. miesiąca życia wymaga wykluczenia poważnej infekcji – najczęściej podczas pobytu na oddziale pediatrycznym.
Skąd bierze się zatkany nos i katar u niemowląt?
Powody zapchanego noska i kataru u niemowląt
Najczęstsze przyczyny zatkanego nosa u niemowląt są takie same jak u starszych dzieci i osób dorosłych – są to infekcje wirusowe. Najczęściej pospolite przeziębienia o łagodnym przebiegu, podczas których dochodzi do obrzęku błony śluzowej nosa i wytwarzania wydzieliny (w tym miejscu przypominamy, że kolor wydzieliny nie świadczy o przyczynie infekcji – zmiana koloru z wodnistego na żółty/zielony jest naturalną konsekwencją działania układu odpornościowego i nie świadczy o zakażeniu bakteryjnym).
U niemowlęcia może pojawić się też kaszel związany ze spływaniem kataru po tylnej ścianie gardła oraz objawy ogólne jak drażliwość, stan podgorączkowy lub gorączka.
Do rzadszych przyczyn zatkania nosa należą: alergia, infekcje bakteryjne, wady w obrębie twarzoczaszki i inne.
Jakie problemy może powodować zatkany nos u niemowlaka?
Pierwszy rok życia dziecka jest czasem intensywnego wzrostu oraz rozwoju i nazywamy go okresem niemowlęcym. Rozwój ten dotyczy również układu oddechowego. Przez pierwszych 6 miesięcy życia niemowlę oddycha prawie wyłącznie przez nos. A fakt, że tak mały człowiek nie potrafi sam wydmuchać z niego zalegającej wydzieliny ani inaczej w efektywny sposób go oczyścić, może powodować problemy (niekiedy poważne). Zmniejszenie powierzchni, przez którą powietrze jest w stanie wpłynąć do dróg oddechowych (za sprawą zalegającego kataru), sprawia, że dziecko musi wkładać więcej wysiłku, by ta sama objętość powietrza znalazła się w płucach. Ta, wydawałoby się, błaha dolegliwość może niekiedy przysparzać problemów, na przykład:
- Zwiększoną męczliwość przy karmieniu (zarówno z piersi, jak i butelką).
- Zmniejszenie jakości snu (rodziców również).
- W skrajnych przypadkach duży wysiłek może być potrzebny do samego oddychania.
- Może dojść do nadkażeń bakteryjnych.
- W przypadku infekcji grypy, RSV czy COVID-19 może dojść do zajęcia dolnych dróg oddechowych i cięższego przebiegu infekcji.
Jak postępować w przypadku kataru u niemowląt i czy należy udać się do lekarza?
Jak radzić sobie z katarem u niemowlęcia?
Podstawą jest oczywiście oczyszczanie nosa. Nie ma leków zwalczających wirusy wywołujące przeziębienie, a lista preparatów działających objawowo u niemowląt i małych dzieci jest krótka. Pomocne może być kilka metod:
- Zapewnienie najlepszego do oddychania powietrza – chłodnego i nawilżonego.
- Dbanie o dobre nawodnienie dziecka.
- W przypadku występowania gęstej wydzieliny w nosie użycie preparatów soli fizjologicznej, wody morskiej.
- Odsysanie wydzieliny za pomocą gruszki lub specjalnego aspiratora (np. katarka).
- Stosowanie preparatów obkurczających błonę śluzową nosa (np. Nasivin baby) – można je stosować od 3 miesiąca życia, nie należy ich stosować dłużej niż 7 dni.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Każde dziecko do 3 miesiąca życia z objawami infekcji, a w szczególności z gorączką, powinno być pilnie zbadane przez lekarza. Jeśli starsze niemowlę jest w dobrym stanie (nie występują czerwone flagi omówione na górze artykułu), jest aktywne i pogodne, nie ma problemów z oddychaniem, pije chętnie, a wydzielinę z nosa udaje się efektywnie usunąć, to można zaczekać z kontrolą u lekarza kilka dni.
Jak radzić sobie z katarem u niemowlęcia?
Podstawą jest oczywiście oczyszczanie nosa. Nie ma leków zwalczających wirusy wywołujące przeziębienie, a lista preparatów działających objawowo u niemowląt i małych dzieci jest krótka. Pomocne może być kilka metod:
- Zapewnienie najlepszego do oddychania powietrza – chłodnego i nawilżonego.
- Dbanie o dobre nawodnienie dziecka.
- W przypadku występowania gęstej wydzieliny w nosie użycie preparatów soli fizjologicznej, wody morskiej.
- Odsysanie wydzieliny za pomocą gruszki lub specjalnego aspiratora (np. katarka).
- Stosowanie preparatów obkurczających błonę śluzową nosa (np. Nasivin baby) – można je stosować od 3 miesiąca życia, nie należy ich stosować dłużej niż 7 dni.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Każde dziecko do 3 miesiąca życia z objawami infekcji, a w szczególności z gorączką, powinno być pilnie zbadane przez lekarza. Jeśli starsze niemowlę jest w dobrym stanie (nie występują czerwone flagi omówione na górze artykułu), jest aktywne i pogodne, nie ma problemów z oddychaniem, pije chętnie, a wydzielinę z nosa udaje się efektywnie usunąć, to można zaczekać z kontrolą u lekarza kilka dni.
Masz pytania do lekarzy?
Poznaj nasze kursy, które zbierają rzetelne informacje o leczeniu najczęstszych infekcji a także pozwolą Ci zadawać pytania lekarzom. Ucz się razem z nami! 😊
- Jak skutecznie leczyć katar, kaszel i ból gardła u dziecka?
- Jak opanować biegunkę i jelitówkę u dziecka?
- Kiedy trzeba zgłosić się z dzieckiem do lekarza?
- Jak skutecznie leczyć katar, ból gardła, gorączkę i zatoki?
- Jakie preparaty mogą zaszkodzić zdrowiu?
- Kiedy należy pilnie zgłosić się do lekarza?
Zapisz się do naszego newslettera i otrzymuj materiały edukacyjne, informacje o nowych artykułach, kursach i zniżkach.
Źródła
- G. Chirico, F. Beccagutti, Nasal obstruction in neonates and infants, „Minerva Pediatrics” 2010, tom 62, nr 5.
- G. Chirico, G. Quartarone, P. Mallefet, Nasal congestion in infants and children: a literature review on efficacy and safety of non-pharmacological treatments, „Minerva Pediatrics” 2014, tom 66, nr 6.
- Colds in children, „Paediatrics & Child Health” 2005, tom 10, nr 8.
- ERC, PRC, Wytyczne resuscytacji 2021, red. wyd. pol. J. Andres, Kraków 2021.